Jak zapobiegać zaostrzeniom astmy oskrzelowej?
Astma jest chorobą która generuje olbrzymie koszty dla systemu medycznego i społeczeństwa. Medyczne, społeczne i ekonomiczne w związane z niekontrolowaną astmą oskrzelową są ogromne. Szacunkowe dane wskazują, że na świecie na astmę choruje około 300 milionów ludzi, a choroba ta jest najczęstszą przewlekłą chorobą zapalną układu oddechowego. Koszta związane z leczeniem pacjentów z niekontrolowaną właściwie chorobą są kilkukrotnie większe niż koszta leczenia chorych z dobrą kontrolą astmy. Celem leczenia astmy oskrzelowej jest uzyskanie i utrzymanie kontroli choroby oraz zapobieganie zaostrzeniom choroby w przyszłości. Cele te najoptymalniej osiągać stosując najniższą niezbędną do tego dawkę wziewnego glikokortykosteroidu (wGKS), co pozwala w przypadku leczenia przewlekłego minimalizować ryzyko miejscowych i systemowych działań niepożądanych.
Brak stosowania się do zaleceń lekarskich może prowadzić do utraty kontroli nad chorobą, a w dłuższej obserwacji do oceny astmy jako „trudnej do leczenia” (difficult-to-treat asthma) lub astmy niekontrolowanej. Astma niekontrolowana jest najczęściej związana z utrzymującym się mimo leczenia procesem zapalnym, zazwyczaj w zakresie drobnych dróg oddechowych o średnicy < 2mm. Przyczyną tego stanu jest zbyt mała dawka stosowanego leku przeciwzapalnego (wGKS) – albo w wyniku utrudnionej penetracji leku do oskrzeli obwodowych (duże cząstki, jak np. inhalatory proszkowe), albo zbyt małej dawki wskutek niestosowania się do zaleceń lekarskich (compliance).
Wszystkie wGKS charakteryzuje mniejsze lub większe ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, a znajomość charakterystyki określonego wGKS, w tym jego:
- farmakokinetyki,
- farmakodynamiki,
- biodostępności systemowej,
- powinowactwa do receptora dla GKS
pozwala na wybór optymalnej terapii. Cyklezonid ze względu na swoje unikalne właściwości wśród wGKS jawi się z punktu widzenia bezpieczeństwa i ryzyka działań niepożądanych jako ciekawa opcja terapeutyczna.
Wiele czynników może wpływać na kontrolę astmy oskrzelowej. Jednym z takich czynników jest współchorobowość.
Do chorób związanych z występowaniem częstych zaostrzeń astmy oskrzelowej należą:
- ciężki alergiczny nieżyt nosa i zatok przynosowych,
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- nawracające infekcje dróg oddechowych,
- zaburzenia depresyjne
- obturacyjny bezdech senny.
Dokładny wywiad lekarski i wnikliwa ocena pozwalają na identyfikację chorób współwystępujących mogących mieć związek z nawracającymi zaostrzeniami astmy oskrzelowej, co pozwala na ich właściwe leczenie i prewencję zaostrzeń w tej populacji chorych. Takie postępowanie pozwala zredukować chorobowość związaną z zaostrzeniami astmy oskrzelowej oraz koszta, które one generują. Dodatkowo postępowanie takie poprawia jakość życia chorych. Warto również pamiętać, ze ważnym czynnikiem modyfikującym odpowiedź przeciwzapalną na leczenie wGKS u chorych na astmę jest palenie papierosów. Szacuje się, że ok. 1/4-1/3 chorych na astmę pali papierosy, co w istotny sposób wiąże się z trudniejszym uzyskaniem kontroli choroby w tej grupie pacjentów.