Chory w gabinecie lekarza rodzinnego z podejrzeniem żylnej choroby zakrzepowo zatorowej. Co dalej, kiedy do szpitala?
Żylna choroba zakrzepowo zatorowa jest często spotykanym schorzeniem w praktyce każdego lekarza. Przy podejmowaniu decyzji diagnostycznych ważne jest posługiwanie się skalami prawdopodobieństwa klinicznego żylnej choroby zakrzepowo zatorowej. Do oceny ryzyka służy między innymi skala Genewska. Na podstawie punktacji, zmodyfikowana skala Genewska pozwala przyporządkować pacjenta do grupy niskiego, pośredniego lub wysokiego prawdopodobieństwa klinicznego występowania choroby.
Ocena prawdopodobieństwa klinicznego ZP - zmodyfikowana skala genewska
Czynniki predysponujące
|
Punktacja |
Wiek >65 lat:
|
+1 |
Przebyta ŻChZZ lub ZP
|
+3 |
Operacja chirurgiczna lub złamanie kości w ciągu miesiąca
|
+2 |
Aktywny nowotwór złośliwy
|
+2 |
Jednostronny ból k. dolnej
|
+3 |
Krwioplucie
|
+2 |
Tętno 75-95/min
|
+3 |
Tętno >95/min
|
+5 |
Bolesność żył głębokich k. dolnych lub jednostronny obrzęk
|
+4 |
Intepretacja: Prawdopodobieństwo kliniczne ŻCHZZ:
Niskie: 0- 3 pkt.
Pośrednie: 4-10 pkt.
Wysokie: > 11 pkt.
U pacjentów z istotnym podejrzeniem żylnej choroby zakrzepowo zatorowej należy niezwłocznie włączyć leczenie i prowadzić dalej diagnostykę celem ostatecznego potwierdzenia bądź wykluczenia choroby. W początkowym okresie terapii można zastosować heparynę niefrakcjonowaną, heparyny drobnocząsteczkowe, fondaparinuks lub rywaroksaban. Z punktu widzenia codziennej praktyki obecnie dwie grupy leków: heparyny drobnocząsteczkowe i rywaroksaban mogą być z powodzeniem stosowane od początku terapii ŻChZZ (pamiętajmy, rywaroksaban to lek nierefundowany w tym wskazaniu). Większość chorych z zakrzepicą żylną może być leczonych ambulatoryjnie. Hospitalizacji wymagają pacjenci z rozległą proksymalną zakrzepicą, podejrzeniem zatorowości płucnej, licznymi chorobami towarzyszącymi, wysokim ryzykiem krwawień. W zależności od wskazań klinicznych leczenie należy prowadzić przez 3, 6 miesięcy lub w niektórych przypadkach bezterminowo. Szczegółowo tę kwestię przedstawiono w tabeli poniżej.
Sytuacja kliniczna |
Czas leczenia |
Pierwszy epizod ŻChZZ w obecności przejściowych czynników ryzyka (operacja, uraz, unieruchomienie, stos. doustnych środków antykoncepcyjnych, HTZ), u osób z z czynnikiem V Leiden, niedoborem białka C lub białka S
|
3-6 miesięcy |
Pierwszy epizod idiopatycznej ŻChZZ
|
>=6 miesięcy |
Pierwszy epizod ŻChZZ u osób z nowotworem złośliwym, przeciwciałami antyfosfolipidowymi lub niedoborem antytrombiny
|
12miesięcy/ do końca życia* |
Nawrót ŻChZZ- idiopatycznej lub w obecności trombofilii |
12 miesięcy/ Do końca życia* |
Izolowana, objawowa ZŻG żył podudzi, dystalnie do żyły podkolanowej |
Co najmniej 6-12 tygodni |
Dawkowanie leków przeciwkrzepliwych w leczeniu początkowym ŻChZZ
dalteparyna |
100 j.m./kg co 12 h |
enoksaparyna |
1 mg/kg co 12 h |
nadroparyna |
86 j.m./kg co 12 h |
rywaroksaban |
przez pierwsze 3 tygodnie 15 mg co 12 h, a następnie 20 mg co 24 h |
Komentarze (0)
Aby dodać komentarz musisz się zalogować.