W ostatnim okresie do zastosowania klinicznego weszły tzw. nowe doustne antykoagulanty (NDA). Tym samym leki przeciwkrzepliwe obejmują nie tylko antagonistów witaminy K (AWK) (acenokumarol, warfaryna) , ale również bezpośrednie inhibitory aktywnego X czynnika krzepnięcia (rywaroksaban i apiksaban) oraz bezpośrednie inhibitory trombiny – dabigatran.

Nowe leki przeciwkrzepliwe są coraz częściej stosowane w profilaktyce powikłań zatorowych u chorych z niezastawkowym migotaniem przedsionków i w leczeniu żylnej choroby zakrzepowo zatorowej tj. zakrzepicy żył głębokiej oraz zatorowości płucnej.

Polsce rocznie ok 15 tys. chorych z migotaniem przedsionków doznaje udaru niedokrwiennego mózgu. Dobrze prowadzone leczenie przeciwkrzepliwe redukuje o ponad 60% zagrożenie udarem mózgu. Jest to jedyna forma terapii zmniejszająca śmiertelność te tej grupie chorych. Aktualne wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego zalecają ocenę zagrożenia udarami u każdego chorego z MP niezależnie od formy arytmii. Rekomendowana jest skalaCHA₂DS₂VASC obejmująca: wiek po 65rz 1 pkt, pow. 75roku życia 2pkt przebyty udar zator obwodowy lub TIA 2 pkt, niewydolność serca 1pkt , nadciśnienie tętnicze 1pkt , cukrzycę 1pkt, płeć żeńską 1pkt, chorobę naczyniowa 1pkt. Skalę przedstawia tabela poniżej.

U osób które uzyskały wynik 2 i więcej punków powinno się włączyć leczenie przeciwkrzepliwe, a u chorych z 1 ptk. (z wyjątkiem kobiet < 65rz) należy rozważyć taką terapię.

Niestety, pomimo wymiernego ryzyka udaru znaczna cześć chorych z migotaniem przedsionków nie jest leczona przeciwkrzepliwie. Należy  stanowczo podkreślić że stosowanie aspiryny nie jest alternatywą do stosowania antykoagulacji, ponieważ aspiryna znacznie słabiej redukuje ryzyko powikłań zatorowych (o ok 20%), natomiast ryzyko powikłań krwotocznych jest zbliżone do występującego podczas antykoagulacji. Chociaż  w terapii przeciwkrzepliwej od kilkudziesięciu lat stosujemy antagonistów witaminy K to jednak taka terapia jest daleka od doskonałej i  ma szereg ograniczeń takich jak bardzo indywidualne dawkowanie czy liczne interakcje w lekami i pożywieniem Wszystko to sprawia, że podczas leczenia AWK zalecany poziom wskaźnika INR pomiędzy 2-3 jest trudny do osiągnięcia i trwałego utrzymania.

Na podstawie wyników dużych badań randomizowanych okazało się, że dabigatran, rywaroksaban i apiksaban stanowią ważną alternatywę dla AWK w prewencji powikłań zatorowych u chorych z niezastawkowym migotaniem przedsionków. Wygoda ich stosowania polega przede wszystkim na tym, że leczenie nie wymaga rutynowego oznaczania parametrów krzepnięcia. Leki te są nie tylko ekwiwalentne w stosunku do warfaryny, ale pod niektórymi względami wykazują wyższość, np. zmniejszenie liczby krwawień śródczaszkowych, mniejsza liczba interakcji lekowych czy brak konieczności monitorowania laboratoryjnego. Do potencjalnych ograniczeń nowych doustnych antykoagulantów należą: brak możliwości ich stosowania u chorych z zaawansowaną przewlekłą chorobą nerek (eGFR<30ml.min), brak swoistego antidotum przydatnego w przypadku masywnych krwawień, a także wysoki koszt terapii.

W leczeniu żylnej choroby zakrzepowo zatorowej wykazano że NDA są równie skutecznie jak warfaryna, jednak powodują mniejszą liczbę powikłań krwotocznych. Obecnie jedynie rywaroksaban posiada rejestrację do leczenia chorych z zakrzepica żylna lub stabilnych hemodynamicznie pacjentów z zatorowością płucną. Lek ten może być stosowany już od początku terapii jako alternatywa dla heparyny drobnocząteczkowej co może znacznie ułatwić leczenie. Na dzień dzisiejszy jedynie rywaroksaban objęty jest refundacją we wskazaniu leczenie zakrzepicy żył głębokich oraz profilaktyka nawrotowej ZŻG i ZP po ostrej ZŻG u osób powyżej 18 r.ż.